«Қазпошта» АҚ басқарма төрағасы Бағдат МУСИН:
БІЗ ӘЛЕМДЕГІ ІРІ ПОШТА ӘКІМШІЛІКТЕРІ ПАЙДАЛАНАТЫН ТАБЫСТЫ ТЕХНОЛОГИЯЛАРДЫ ТАҢДАЙМЫЗ

«Самұрық-Қазына» ұлттық әл-ауқат қоры трансформация бағдарламасын іске асыруға кірісіп те кетті. Бағдарлама қордың бизнес-стратегияларды қалыптастыру және жедел басқару әдістерін түбегейлі өзгертуді көздейді. Биылғы жылы көпбейінді тасымал холдингі «Қазақстан темір жолы» АҚ, «ҚазМұнайГаз» АҚ ұлтық мұнай-газ компаниясы мен «Қазпошта» АҚ сынды үш нобайлы ұйымда бизнес-процестерді қайта жобалау (реинжиниринг) басталады. «Қазпошта» АҚ бастығы Бағдат МУСИН «Интерфакс-Қазақстан» агенттігіне берген сұхбатында жаңа серивс пен технологиялар, сондай-ақ, трансформациялау шеңберінде компания алдында тұрған мақсат-міндеттер жайлы әңгімелеп берді.

 

- Трансформациялау бағдарламасының негізгі сатылары туралы айтып берсеңіз. Қысқа және ұзақ мерзімдік келешекте компанияға қандай міндеттер жүктеліп отыр?

- Трансформация – бизнес-процестер, адамдар және технологиялар деген үш құрамдас бөліктен тұрады. Меніңше, оның негізгі бағыты – компанияның адами ресурстары болып табылады. Бизнес-процестерді жаңартқан соң қызметкерлер де өзгереді. Өйткені, адамдар әлемдегі жетекші пошта әкімшіліктері пайдаланатын технологиялардың деңгейіне сай болуы тиіс. Біз де осы технологияларды біртіндеп енгізе бастаймыз. Біздегі процестердің көптен бері жаңартылмағаны ешкім үшін құпия емес. Қазір біз барлық бизнес-процестерді қайта қарауға кірістік. Процестер картасы мен жетілдіру және технологиялар енгізу жөнінде ұстанымдар әзірлеп жатырмыз. Қазпошта алдағы уақытта әлемдегі үздік тәжірибелер мен ірі пошта әкімшіліктері пайдаланатын озық технологияларды қолданысқа енгізбек. Соған сәйкес, қызметкерлерімізді де осы өзгерістерге дайындауымыз қажет. Адамдарды трансформациялау - ең маңызды әрі ең күрделі процесс дер едім.

Қазіргі таңда қызметкерлеріміздің білімі мен қабілеттерін бағалау үшін сынақ өткізіп жатырмыз. Өйткені, біз оларды қай жағынан жетілдіру қажеттігін анықтап алуымыз керек. Тестілеу нәтижесі дайын болғаннан кейін оқыту курстарын ашамыз. Содан соң тағы бір рет тест алынады. Сол сынақ нәтижесі негізінде кәсіби мамандардан құралған команда қалыптасады. Тестілеудің бірінші сатысы фронт-офис қызметкерлері, яғни, компанияның бет-бейнесін қалыптастыратын, клиенттермен тікелей жұмыс істейтін операторлар арасында өткізіледі. Сервистік қызмет көрсететін компания болғандықтан біз болашақта халықты жымия қарсы алып, ақыл-кеңес беретін, сервистік қызмет көрсететін және кросс-сатылымдар жүргізетін компанияға айналуымыз керек.

 

- Жақын арада трансформацияға қатысты қандай жобалар іске асырылмақ?

- Біз тез арада нәтиже беретін бірнеше жобаны жоспарлап қойдық. Олардың қатарында «аралас электронды пошта» жобасы бар. Ол хат-хабарларды жеткізу мерзімін 10 күннен 1 күнге дейін қысқартуға мүмкіндік береді.

Ақпараттық жүйелерді интеграциялаудың арқасында мемлекеттік органдардың хат-хабарлары шалғай аймақтар мен елді мекендерге мынадай схема бойынша жеткізіледі: біз Жоғарғы соттың корреспонденцияларын электронды форматта қабылдап, сол күйінде аймақтарға таратамыз. Ақырғы нүктеге жеткен кезде ол қағазға басылып, конвертке салынады. Ең бастығы бұған адамдар мүлдем қатыспайды. Ал, хатты алып, тиісті жеріне жеткізу пошташының міндеті.

Болашақта бұл жобаны біз өзге серіктестермен де бірлесіп жүзеге асыруымыз мүмкін. Жалпы, бұл бағытты коммерциялық құрылымдарды жарнамалау құралы ретінде дамытуға болады.

Біздің қолға алған жобаларымыздың тағы бірі – www.postmarket.kz порталы. Аталған ресурс ауыл тұрғындарының өнімдерін өткізуге арналған рынок қалыптастырып, компания табысын арттыруға мүмкіндік бермек. 

Бұдан былай ауылдағы әрбір ісмер азамат өз тауарын пошташыға әкеліп бере алады. Пошта қызметкері оны суретке түсіріп, біздің порталымызға орналастырады. Сөйтіп, ауыл тұрғындары өз өнімдерін интернет арқылы Қазақстанның түпкір-түпкіріне ғана емес, бүкіл дүние жүзіне сатуға мүмкінді алады. Ал, біздің компания ауылдық елді мекен тұрғындарының экономикалық белсенділігін арттыруға ықпал етпек.

Сатып алушы да ауыл халқына қолдау көрсетіп жатқанын біліп отырады. Ал, ауылдағы ісмерлер тауарын өткізетін рынок іздеп әуре болмайды. Тауар интернет арқылы сатылады. Біз оларға тауар сататын алаң ұсынып қана қоймай, оны тиісінше жарнамалайтын боламыз.

Клиент пен ісмер арасындағы жұмыс біздің бөлімшелеріміз арқылы ұйымдастырылады. Біз белгілі бір тауарға тапсырыс алған кезде ісмерге хабар береміз. Содан соң ол тапсырысты орындайды, біз дайын өнімді тапсырыс беруші клиентке жеткізумен айналысамыз. Мұндай жоба Оңтүстік Кореяда табысты түрде іске асырылған. Оңтүстік Кореяның пошта әкімшілігі өкілдерінің айтуынша, мұндай жоба бір жыл ішінде ауыл тұрғындарына 135 млн доллар пайда әкелген.

 

- «Аралас пошта» және www.postmarket.kz жобалары қай кезде толық іске қосылмақ?

- Қазір жобалардың екеуі де нобайлы режимде жұмыс істеп тұр. www.postmarket.kz жобасы жыл соңына дейін сынақ режимінде жұмыс істейді. Ал, келер жылдың қаңтарынан бастап толыққанды іске қосылады. Жоғарғы соттың шақыру қағаздары мен Бас прокуратураның азаматтардың өтініштеріне берген жауаптарын жыл соңына дейін толығымен «аралас электронды поштаға» көшіреміз.

Сонымен қатар, біз аталған бағытта «Print2Card» - гибрид пошта карточкасы қызметін іске қостық. Аталған қызмет түрін пайдалану үшін ұялы телефонға MyKazpost қосымшасын жүктеуге болады. Қосымшаны IOS және Android бағдарламалық жүйесімен жұмыс істейтін телефондардың бәрі жүктей алады. Содан соң алушының мекен-жайын көрсете отырып адресатқа электронды фотосуреттің қағаз түріндегі нұсқасын жіберуге болады. Қызмет ақысы төлем карточкасы арқылы онлайн режимінде алынады.

 

- Акционерлердің қатысуымен өткен кеңесте «Самұрық-Қазына» ұлттық әл-ауқат қоры АҚ басқарма төрағасы «Қазпоштадағы» кадр саясатын қатаң сынға алған-ды. Осы жағынан өзгерістер бола ма?

- Біз стратегияны нақтылап алуымыз керек. Оны директорлар кеңесі мақұлдағаннан кейін ұйымдық құрылымды талқылауымыз қажет. Жыл соңына дейін біз компанияның стратегиясын қайта қарап, бекітуді жоспарлап отырмыз. Трансформацияның бірінші кезеңінің қорытындысы бойынша, қаңтар-наурыз айларында ұйымдық құрылымның жаңа нұсқасын ұсынамыз. Ол компанияның стратегиялық сұранысына қарай жасақталады.

 

- Сіз компанияның қызметін оңтайландыру барысында заманауи технологиялар пайдаланылатынын, ал, бұл пошташыларды GPS-навигаторлармен қамтамасыз ететінін айтқан болатынсыз. Осы жайлы толығырақ айтып бере аласыз ба? Бұл бағыттағы алғашқы қадамды қай кезде жасамақсыздар? Тағы қандай технологиялар пайдаланылады?

- Болашақта пошта әкімшілігінің автопаркін толығымен GPS-навигаторлармен қамтамасыз етуді жоспарлап отырмыз. Сонымен қатар, пошта вагондарын бейнекамералармен, ал көліктерімізді бейне-тіркеу құралдарымен жабдықтауымыз мүмкін. Әрине, мұны «ноу-хоу» деуге болмайды. Бұл – уақыт талабы.

 

- Компания бұдан басқа қандай қосымша қызмет түрлерін дамытпақ? Бұған дейін «Қазпоштаның» ауылдық бөлімшелерінде әуе және темір жол билеттерін сатып алуға мүмкіндік туады делінген болатын. Осы жоба қазір қай деңгейде?

- «Қазпошта» үшін стратегиялық бағыттардың бірі – белгілі бір жеке не заңды тұлғалардың қызметін ұсыну немесе сату арқылы пайда табуға мүмкіндік беретін агенттік сервистерімізді дамыту болып табылады. Сіз айтып отырған әуе-темір жол билеттерін сату дәл осы агенттік сервиске жатады. Мәселен, «Қазпошта» арқылы белгілі бір банктен несие әперу де агенттік сервис болып табылады. Әуе-темір жол билеттерін сату мәселесі мен бұл қызметке келместен бұрын көтерілген болатын. Кейбір бөлімшелер орналасқан ғимараттарға кіреберісте шағын бутиктердің осындай әуе-темір жол билетін сататын бизнесмендерге жалға берілгенін байқадым. Олар бізге жал ақысын, ал, қызметкерлеріне еңбек ақы төлеп отыр. Ендеше бұл тиімді бизнес болып тұр ғой. Неге біз мұны өз қолымызға алмаймыз? Қазір біз осы бағытта белсенді түрде жұмыс істеп жатырмыз.

Бірақ, қазіргі сәтте біз үшін ең маңызды агенттік сервис – «Халықтық ІРО» акцияларын сату саласында қызмет көрсету. Біздің арқамызда «Халықтық ІРО» халықтық деген мәртебесіне лайық болып отыр. Өйткені, еліміз бойынша әр ауданда филиалы бар бірден-бір компания осы біздің «Қазпошта». Біз акцияларды трансфер-агент ретінде өзіміздің атымыздан сатып қана қоймай, өзге брокерлердің акцияларын да сатамыз. Олар бізге белгілі бір мөлшерде абоненттік ақы төлейді.

 

- Алда «Халықтың ІРО» бағдарламасының екінші кезеңі күтіп тұр. «Қазпошта» халықтық акционерлерге ақыл-кеңес беру және оларға қолдау көрсету бағытында белсенділік таныта ма?

Жеке форматта қызмет көрсетуді қажет ететін VIP-клиенттер бар. Олардың дені Алматы мен Астана қаласының тұрғындары құрайды. Олар «Халықтық ІРО»-ға дейін де белгілі бір брокерлік компаниялардың қызметін пайдаланған, өздері ақыл-кеңес алып отырған жеке брокері болған. Сондықтан оларға сол үйренген брокеріне хабарласқан ыңғайлырақ болмақ.

Біздің міндетіміз – «Халықтық ІРО»-ның қалың жұртшылық үшін қолжетімді болуын қамтамасыз ету. Өткен жылы біз клиенттердің саны жағынан алға озып шықтық. Олардың саны 20 мыңға жуықтады. Мәселен, ірі брокерлік компанияларды 10 акция сатып алғысы келетін клиент қызықтырмауы мүмкін. Біздің компания тіпті бір дана акция сатып алғысы келген адамға да қызмет көрсетуден бас тартпайды. Оған хақымыз жоқ. Әрине, сапалы брокерлік қызмет көрсету үшін лайықты мамандар қажет. Бая-аяғы екі айда оларды даярлап үлгермейсің және соншама білікті маманды жалдау да мүмкін емес. Біз базалық консультациялар береміз. Бірақ, клиентке мынаны алсаң ұтасың, мынаны сатсаң пайда табасың дегендей кәсіби ақыл-кеңес бере алмаймыз, оған мүмкіндігіміз жетпейді. Болашақта трансформация бағдарламасы шеңберінде біз бұл мәселені қарастырамыз деп ойлаймын. Кәсіби деңгейде брокерлік қызметпен аналысамыз ба, әлде, өз қызметін біз арқылы сатқысы келетін брокерлік компаниялардың өкілі боламыз ба деген мәселенің басын ашып алуымыз керек.

 

- Дүкен, дәріхана сынды ғимарат қожайындары арасында пошта қызметін көрсететін кәсіпкерлер қалай іріктеледі? Компанияның франшиза жөніндегі жеке компаниясын ашуға мүмкіндік бар ма және бұл компанияның беделіне нұқсан келтірмей ме?

- Дұрыс стандарттарды пайдалану қажет. Франшиза бағытындағы жұмысты реттейтін құжаттар дұрыс болса болды (мәселен, қандай және қай бизнес-процесс талаптарын сақтау қажет және сақталмаған жағдайда жауапкершілік деңгейі қандай болмақ?). Аталған бағдарлама ауылдық елді мекендерге арналған. Қазір біз осы жоба бойынша жұмыс істеп жатырмыз. Бірақ мұны толыққанды франшиза деуге болмайды. Заңдық тұрғыдан туындап отырған мәселелер де баршылық. «Пошта туралы» заңды жаңарту үшін өз ұсыныстарымызды реттеу органы мен парламентке жолдауымыз керек.

 

- Бұдан басқа қандай бастамаларыңыз бар?

- Меніңше, еліміздің пошта саласын жақсартудың бірқатар қызықты жолдары бар. Мәселен, біз бөлімшеге дейін емес, белгілі бір нысан-ғимаратқа дейін индекстеуді ұсынып отырмыз. Ұлыбританияда әріптік-сандық индекстер бар. Елдегі тұратын барлық азаматтар бағдарын соған қарап анықтайды. Ғимараттың бірегей нөмірін енгізіп, әрбір нысанға индекс беруді біз де ұсынып отырмыз.

 

- Компанияның жиі-жиі сынға ұшырайтыны рас. Әсіресе, парламент депутаттары ауылда тұратын пошташылардың жалақысының төмендігін айтып, талай рет мәселе көтерді. Компанияны трансформациялау барысында осы мәселе ескеріле ме?

- Қызметкерлердің жалақысы туралы айтар болсақ, біз ұжымдық келісімшарт бойынша айлық еңбекақыны жылына 7 пайызға өсіріп отыруға міндеттіміз. «Қазпошта» табыс тапқанына немесе шығынға ұшырағанына қарамастан осындай міндеттеме алып отыр. Тіпті, мемлекеттік қызмет саласында да жалақыны бұлай өсірмейді. Сондай-ақ, биыл президенттің тапсырмасы бойынша жалақыны тағы көтердік. Бірақ мұның пошташыларға жалақы төлеу тәртібіне түбегейлі өзгеріс енгізе алған жоқ.

Трансформация шеңберінде ерекше мән беріліп отырған тағы бір негізгі міндет – жалақы деңгейін бәсекеге қабілетті ету мәселесі. Егер ауылдық жерлердегі пошташылар туралы айтар болсақ, олардың кейбірі 10-15 мың теңге айлық алады. Бірақ олардың 0,2 немесе 0,3 ставкамен жұмыс істейді. Бұл не деген сөз? Яғни, қызметкере пошта бөлімшесіне аптасына бір немесе екі-ақ рет барады. Басқа уақытта өз шаруасымен айналысады деген сөз. Біз оларға тағы бір жерде жұмыс істеуге де тыйым салмаймыз. Бұдан пошташы неге 0,2 ставкамен жұмыс істейді деген сұрақ туындауы мүмкін. Жүктеме аз. Өйткені, біз жаңа рыноктарға шыққан жоқпыз.

Қазір біз жаңа рыноктардан орын алуға, электронды коммерция мен өзге де логистикалық қызмет түрлерін дамытуға күш салып жатырмыз. Бұл қызметкерлерімізге жаңа мүмкіндіктер ашып береді.

Жалпы, трансформация компанияның экономикалық көрсеткіштерін жақсартуды көздейді. Көбіне пошташыларымызға төленетін жалақы деңгейі де осы көрсеткіштерге тәуелді болмақ. Осыны түсінуіміз керек.

 

- Қытайлық серіктестермен Қазақстанға тауар жеткізу мерзімін қысқарту төңірегінде жүріп жатқан келіссөздер туралы нақтырақ әңгімелеп берсеңіз...

- Біз пошта жөнелтілімдерін Қытайдан өз бетімізше алып шыға аламыз. Мұның өзі жеткізу мерзімін едәуір қысқартуға мүмкіндік береді. Енді осыны түсіндіріп берейін: пошта арқылы Қытайдан тапсырыс берілген тауарлар ҚХР пошта бөлімшелерінен Қорғасқа жеткізіледі. Содан соң біздің көліктеріміз Қорғастағы тауарды тиеп, Алматыдағы сұрыптау орталығына жеткізеді. Поштаның көлеміне қарай күн сайын 1-3 фура жолға шығады. Яғни, поштаның Қорғастағы қоймада жатып қалуы мүмкін емес. Бұл қазірдің өзінде жеткізу мерзімін бір-екі күнге қысқартуға мүмкіндік беріп отыр.

Сонымен қатар, біз China Post Group және «ҚТЖ ҰК» АҚ-мен бірлесіп Үрімші мен Чунциннен шыққан қос пошта контейнерінің қанша уақытта жеткізілетінін анықтау мақсатында сынақ жүргіздік. Тест оң нәтиже берді: жеткізілетін пошта жүгінің көлемі артып, Қытайдан жеткізу мерзімі едәуір қысқарды. Бүгінде поштаны тұрақты түрде контейнерлер арқылы тасымалдау мәселесі пысықталып жатыр.

Орайы келгенде Қорғас халықаралық шекаралық ынтымақтастық орталығы аумағында пошта-логистика терминалын салу және Халықаралық пошта алмасу орнын ашу бағытында жұмыс жүріп жатқанын атап өткім келеді. «Қорғаста» пошта жөнелтілімдерін жинау нүктесін ашқымыз келеді. Тауар сол жерге жиналып, тапсырысқа сай іріктеу орталығына жөнелтілмек. Қазір бұл мәселе де жан-жақты қарастырылып жатыр. Өйткені, оны жүзеге асыру үшін заңдарға түзетулер енгізу қажет.

 

- Постамат деп аталатын заманауи пошта автоматтарын орнату бағдарламасы жайында айтып берсеңіз? Қазір бұл жоба қалай іске асып жатыр?

- Жыл соңына дейін 18 постаматты коммерциялық пайдалануға беруді жоспарлап отырмыз. Келер жылы олардың санын еліміз бойынша 54-ке жеткізу көзделген. Қазір интернет-дүкендермен өзара тиімді ынтымақтастық орнату жөнінде келіссөздер жүргізіп жатырмыз. Себебі, постаматтарды қашықтықтан жасалатын сауда-саттық пен интернет-дүкендер қызметін пайдалану арқылы ғана таныта аламыз.

Постаматтар сауда үйлеріне және халық көп жиналатын жерлерге орнатылады. Біз бұл арқылы өзіміздің өзгеруге дайын екенімізге, өзгеріп келе жатқанымызға және заманға сай дамитынымызға жұртшылықтың назарын аударғымыз келеді.

Постаматтардың жұмыс істеу тәсілі өте қарапайым. Әр постаматтың өзіне ғана тиесілі дербес индексі бар. Әр постаматтың мекен-жайы мен индексі туралы мәлімет біздің сайтымызда жарияланған. Мәселен, интернет-дүкенге тапсырыс берген кезде сіз постаматтың индексін көрсетуіңізге болады. Тапсырыс Қазақстанға жеткен кезде біздің пошташымыз оны постаматқа апарып салады. Ал, біз сіздің телефоныңызға «сәлемдеме келді» деген хабарлама жібереміз. Сіз постаматтағы электронды таблоға sms-хатпен бірге берілген кодты жазып, өз сәлемдемеңізді алып кете аласыз. Сонымен қатар, клиенттер сол постаматтар арқылы сәлемдемелерін жөнелте алады. Ол үшін сәлемдемеңізді постаматқа салып, жеткізу ақысын төлеп, қай жерге жеткізу қажеттігін немесе постаматтың индексін жазып қалдырсаңыз жетіп жатыр.

Постаматтармен қатар, біз пошта бөлімшелеріндегі қызмет көрсету сапасын жақсарту бағытында да жұмыс істеп жатырмыз. Атап айтсақ, біз «бетпе-бет» принципі бойынша бір деңгейлі қызмет көрсету жүйесіне көшуді жоспарлап отырмыз. Бұдан былай біздің клиенттеріміз касса алдында кезекте тұрып шаршамайды. Оған қоса, электронды кезек іске қосылған.

Бүгінгі күнге дейін еліміздегі 40 шақты бөлімшені бір деңгейлі қызмет көрсету жүйесіне көшірдік.

 

- Сұқбатыңыз үшін разхмет!

Қараша, 2014
© 2024 "Интерфакс-Қазақстан" агенттігі
Пайдаланғанда сілтеме жасау міндетті

Айдарлар мұрағаты