Қарағанды облысының әкімі Нұрмұхамбет ӘБДІБЕКОВ:
КЕЛЕСІ ЖЫЛДАН БАСТАП ШИКІЗАТ РЕСУРСТАРЫН ЖОҒАРЫ ДЕҢГЕЙДЕ ӨҢДЕУ САЛАСЫНДАҒЫ ЖОБАЛАРДЫ ІСКЕ АСЫРУҒА КІРІСЕМІЗ

Қарағанды облысының даму келешегі қандай, аймақтағы «АрселорМиттал Теміртау» және «Қазақмыс» корпорациясы сынды негізгі кәсіпорындардың қызметі мен тұралап қалған өндіріс ошақтарының қайта бой тіктеуіне қалай  көмектесуге болады, қалдықтар мен ауыр металл қалдықтарын өндірістік айналымға енгізу арқылы экологиялық проблемаларды шешуге бола ма? Облыс басшысы Нұрмұхамбет ӘБДІБЕКОВ «Интерфакс-Қазақстан» агенттігіне берген сұхбатында осы және өзге де мәселелер жөнінде әңгімелеп берді.

 

- Нұрмұхамбет Қанапияұлы, 2013 жыл қорытындысы бойынша, Қарағанды облысы экономикасына салынған инвестиция көлемі 18,2% артып, 403,4 миллиард теңгені құрапты. Ал, өтіп бара жатқан жылдың көрсеткіштері қандай?

- Биылғы жылы негізгі капиталға салынатын инвестиция 363 миллиард теңгеге жетеді деген болжам жасалып отыр. Өкінішке орай, бұл өткен жылғы көрсеткіштен 10,4% кем. Бұл негізінен «Қазақстан-Қытай құбыр желісі» ЖШС құбыр тарту жұмыстарының және «Жезқазған-Бейнеу» темір жолы құрылысының, сондай-ақ, «АрселорМиттал Теміртау» АҚ-дағы №3 домна пешін қайта қалпына келтіру жұмыстарының аяқталуымен тығыз байланысты. Құрылымдық тұрғыдан алғанда, негізгі капиталға тартылған инвестицияның 50 пайыздан астамы дәл осы өнеркәсіп саласына тиесілі.

 

- 2014 жылы Қарағанды облысында жалпы құны 77 миллиард теңге болатын 13 жаңа өндіріс ошағын іске қосу жоспарланған болатын. Бұл болжамдарыңыз іске асты ма? Келер жылға жоспарларыңыз қандай?

- Шынында, биылғы жылы Индустрияландыру картасы шеңберінде 13 жаңа жобаны іске қосу жоспарланған. Бірақ, Картаны актуалдандырып, іріктеу талаптарын қатаңдатқаннан кейін барлығы 10 жоба қалды (жалпы сомасы 44 миллиард теңге). Ол бойынша 1194 жұмыс орны ашылады. Биылғы жылдың бірінші жартысында 18 миллиард 960 миллион теңгелік 4 жоба іске қосылды. Бұл өндіріс нысандары 435 жұмыс орнын ашуға мүмкіндік берді. Ол жобалардың екеуі германиялық серіктестермен бірлесе отырып, «Сарыарқа» арнайы экономикалық аймағы аумағында ашылған болатын.

Жыл соңына дейін қалған алты жоба пайдалануға берілуі тиіс. Жалпы құны 250 миллиард 100 миллион теңгені құрайтын бұл жобалар негізінде 750 жаңа жұмыс орны ашылмақ. Олардың арасындағы ірі жобалардың бірі – «Алтыналмас» АК» АҚ-ның «Пустынное» кен-металлургия кәсіпорнын қайта қалпына келтіру және кеңейту» жобасы. Жоба Ақтоғай ауданында жүзеге асырылып жатыр. Жалпы құны 21 миллиард 512 миллион теңгелік жоба іске қосылғаннан кейін 524 жұмыс орны ашылады.

Жоба құрамында алтыны бар руданы өндіруден бастап Доре құймалары ретінде құюға дейінгі аралықтағы барлық өндіріс циклі толық қамтылған заманауи тау-кен-металлургия кәсіпорнын ашуды көздейді. Алтын өңдеудің соны үлгідегі технологияларын пайдалану қоршаған ортаға қатты залал келтірмейтін заманауи өнеркәсіп ошағын ашуға мүмкіндік береді. 

2015 жылы біз шикізат ресурстарын жоғары деңгейде өңдеу саласында да бірқатар инвестициялық жобаларды жүзеге асырмақпыз. Атап айтсақ, «Алмас Полиметал» ЖШС-нің Қарқаралы ауданындағы «Көктасжал» мысты кеніші базасында тау-кен кешенін салу ойда бар. Жоба бойынша, өндіріс ошағының қуаты жылына 3 миллион тонна руда өңдеуге жеткілікті болмақ. Қарағанды қаласындағы «Қарағанды фармацевтика кешені» ЖШС Қарағанды фармацевтика кешенінің үшінші кезегін салуды жоспарлап отыр. Жоба GMP толық жауап беретін дайын дәрі-дәрмек шығаратын заманауи фармацевтикалық кәсіпорын ашуға мүмкіндік береді. Оған қоса, қосымша 150 жұмыс орны ашылады. Ал, кешеннің үшінші кезегі іске қосылып, кәсіпорын жобалық қуатына толық еріскен кезде жылына 2 миллион орам дәрі-дәрмек шығаратын болады.

Сонымен қатар, «Евразия Инвест Ltd» компаниясы Осакаров ауданында бие сүтін вакууммен кептіру арқылы құрғақ ұнтақ жасап шығаратын инновациялық жобаны жүзеге асыруды жоспарлап отыр. Бұл технология жаңа сауылған саумал сүттің пайдалы қасиеттерін толық сақтап қалуға мүмкіндік береді. Жалпы құны 831 миллион теңгелік жоба іске асса жаңадан 56 жұмыс орны ашылмақ. Бұдан да басқа қызықты жобалар баршылық, жұмыс жүріп жатыр.

 

- Аймақтық атқарушы билік орындары өндірісті дамыту резерві ретінде тұралап қалған кәсіпорындарды қайта жандандырғысы келетінін бірнеше рет мәлімдеген болатын. Бұл жерде нақты қандай кәсіпорындар туралы сөз болып отыр?

- Облыста бір кезде тақырға отырып, тұралап қалған кәсіпорындар жұмысын жандандыру жұмыстары кезең-кезеңмен жүргізіліп жатыр. Себебі, бұл бір мезгілде атқарылатын шаруа емес. Мысал ретінде айта кетсем, биыл екі кәсіпорын қайта қалпына келтіріліп, тығырықтан шығарылды. Олар – «Complete LTD» ЖШС филиалы, яғни, Саран қаласындағы бұрынғы барит концентратын шығаратын «Саран» байыту фабрикасы, екіншісі – металл кремний өндіретін «SiliciumKazakhstan» ЖШС. Бұл зауыт пайдалануға берілгеннен кейін жұмыс істемей тұрып қалған болатын.

 

- Техногенді минерал қалдықтар – тау-кен-металлургия секторының қалдықтары өндірістік айналымға шығарыла ма? Қалай дегенмен мұның аймақтағы экологиялық проблемаларды шешуге ықпал етіп, қосымша шикізат көзіне қол жеткізуге мүмкіндік береді ғой?..

- Шынымен де техногенді минералдық қалдықтарды өндірістік айналымға енгізудің Қарағанды облысы үшін маңызы зор. Және біз бұл бағытта жұмыс істеп жатырмыз. Бұған «Сары Қазына» компаниясының шлактарды өңдеп, катодты мыс алуға бағытталған жобасы нақты мысал бола алады. Сонымен қатар, «ІСС» компаниясының Балқаш кен-байыту фабрикасынан шыққан қалдықтардан темір концентратын өндіретін зауытын да осы бастаманың алғашқы қарлығашы деуге болады.

Сонымен қатар, «Қазақмыс» корпорациясы» ЖШС мен «АрселорМиттал Теміртау» АҚ өндіріс алаңдарының да әлеуеті зор. Аталған кәсіпорындардың аумағында техногендік минералды шөгінділер қоры мол. Аймақтағы негізгі өндіріс ошақтары болып табылатын бұл кәсіпорындар осы қалдықтарды қайта өңдеп, олардан мүмкіндігінше мол металл алуға бағытталған жоспарларды жүзеге асырып жатыр. Бұл жүйелі түрде жүргізілетін жұмыс. Ол жаңа өндіріс қуаттылықтарын ашып, аймақтың әлеуметтік-экономикалық проблемаларын шешуге ықпал етеді.

Теміртауда жылу-изоляция материалдарын шығаратын зауыт іске қосылды. Онда негізгі шикізат ретінде «АрселорМиттал Теміртау» компаниясының техногендік минералды қалдықтары пайдаланылады. Жәйрем ауылында орналасқан «НПП Гамаюн ВРК» кәсіпорны тау-кен өндірісінде, минералды шикізаттар мен техногендік қалдықтарды өңдеумен айналысатын кәсіпорындарға арналған минералды шикізатты және техногендік қалдықтарды бөлшектеп сұрыптаумен шұғылданады.

 

- «АрселорМиттал Теміртау» және «Қазақмыс» компанияларының аймақтағы бизнесті дамыту жөніндегі жоспарлары жайлы айтып берсеңіз...

- Алдымен аталған кәсіпорындардағы қазіргі жағдай мен олардың даму келешегі жайлы бірер сөз айтып өткім келеді. Өндірісті тұрақтандыру шараларының арқасында қазір «АрселорМиттал Теміртауда» жағымды динамика байқалады. Өткен тоғыз айда өндіріс көлемі 275 миллиард 100 миллион теңгені құрады. Бұл 2013 жылдың 9 айымен салыстырғанда 64 миллиард 500 миллион теңгеге көп. 2 миллион 300 мың тонна шойын, 2 миллион 600 тонна болат алынды. Биылғы жылы қараша айының басында газ тазарту қондырғысын салып, №2 конвертерді пайдалануға беру көзделген. Қайта қалпына келтірілген №3 домна пеші желтоқсан айында іске қосылады. Оның өнімділігі 13 пайызға артып, тәулігіне қосымша 6300 тонна өнім шығаратын болды. Осылайша, металлургия комбинаты қысты үлкен дайындықпен қарсы алып отыр: домна пешінің төртеуі де, барлық төрт конвертер де жұмыс істеп тұр. 2015 жылы мұнда 3,5 миллион тонна шойын, 3,7 миллион тонна болат өндіру жоспарланған. 2019 жылға қарай жаңғырту жобасы толығымен аяқталып, жыл сайынғы болат өндірісін 6 миллион тоннаға жеткізу көзделіп отыр.

«Қазақмыс» корпорациясына келер болсақ, мұнда да жақсы өзгерістер баршылық. Қыркүйектің 15-інен бастап Жезқазған мыс балқыту зауытындаңы №2 руда-қыздыру пеші іске қосылды. Ең алғашқы катодты мыс қараша айында шығарылуы тиіс. Жыл соңына дейін шамамен 10 мың тонна өнім өндіру жоспарланған. Болашақта Жезқазған мыс балқыту зауыты құрамында мысы бар шикізатты гидрометталургиялық технологияның көмегімен өңдеу әдісіне көшпек. Келешекте мұнда кен-байыту өндірісінің қалдықтарын өңдейтін фабрика бой көтереді. Бүгінде мұндағы қалдықтардың көлемі 800 миллион тоннаға жуықтаған. Сонымен қатар, тотықталған рудаларды өңдейтін тағы бір зауыт салу жоспарда бар.

Енді осы кәсіпорындардың аймақтағы шағын және орта бизнесті дамытуға қосып жатқан үлесі жайлы. «АрселорМиттал Теміртау» АҚ-да шағын және орта кәсіпкерлікті қолдау қорлары ашылған. Аталған қорлар ашылғалы бері бірқатар жобалар жеңілдік негізінде 1 миллиард 128 миллион теңгеге қаржыландырылды. Металлургия комбинатының төңірегіндегі өндіріс ошақтарын дамыту жұмыстары да жалғасып жатыр. 15 жаңа өндіріс орны ашылып, биылғы жылы олар 8 миллиард 300 миллион теңгелік тапсырыспен қамтамасыз етілді.

Облыстағы өнім өндірушілерді қолдау шеңберінде «Қазақмыс» корпорациясы» ЖШС базасында Жезқазған және Балқаш аймақтарының кәсіпкерлері мен өнеркәсіпшілері қауымдастығы құрылды. Бүгінде қауымдастық мүшесі атанған 98 компанияда 5 мыңнан астам адам жұмыс істейді. Қауымдастық мүшелері корпорация тарапынан белгілі бір көлемде кепілдендірілген тапсырыс алып отырады. Биылғы жылдың басынан бері қауымдастық құрамындағы кәсіпорындармен жалпы құны 9 миллиард 500 миллион теңгеден асатын 500-ден астам контракт бекітілді. Тамақ дайындау, логистика, арнайы жұмыс киімін тігетін, айналаны жинайтын және тағы басқа компаниялармен ынтымақтастық жалғасын тауып жатыр.

Осы жерде «Қазақмыс» корпорациясының төрт жылдан бері өткізіп келе жатқан «Қазақстандық өнім жасаймыз» атты форумын атап өткім келеді. Бұл форумдар ынтымақтастықтың жай-жапсарын, шағын және орта бизнес субъектілеріне қолдау көрсету, оларды кепілдендірілген тапсырыспен қамтамасыз ету мәселелерін талқылауға арналған ақпараттық диалог алаңына айналып үлгерді.

 

- Әңгімеңізге рахмет!

Қазан, 2014
© 2024 "Интерфакс-Қазақстан" агенттігі
Пайдаланғанда сілтеме жасау міндетті

Айдарлар мұрағаты