ЕДБ экономисі Айгүл БЕРДІҒҰЛОВА:
ТЕҢГЕНІҢ БОСАҢСУЫ БІЗ КҮТКЕНДЕГІДЕЙ БОЛДЫ– ЖЫЛДЫҢ ЕКІНШІ ЖАРТЫСЫНДА ҰЛТТЫҚ ВАЛЮТА ҚҰНСЫЗДАНАДЫ
Теңгеге қатысты «өзгермелі» бағам саясаты бағам айналымының циклдылығына алып келді – желтоқсаннан мамырға дейін ұлттық валюта нығаяды, ал жылдың екінші жартысында керісінше әлсірейді. Еуразиялық даму банкінің (ЕДБ) экономисі Айгүл БЕРДІҒҰЛОВАНЫҢ болжамынша, ағымдағы жылдың соңына дейін бағам долларға 350-380 теңге деңгейінде қалыпты сақталатын болады. Бұл туралы ол «Интерфакс-Қазақстан» агенттігіне сұхбатында айтып берді.
– Теңгенің айналасында болып жатқан жағдайды Сіз қалай бағалайсыз? Ұлттық валютаның тамыз айының басындағы әлсіреуі болжамға сәйкес келді ме?
– Теңгенің айырбас бағамы динамикасындағы ағымдағы тенденциялар нарықтық факторлардың әсеріне орай қалыптасты. Айырбас бағамындағы белгілі бір толқулар еркін бағам айналымының қалыптасу жүйесінің құрамдас бөлігі болып табылады. Бұлар сыртқы шокты тыныштандырып, инфляциялық процестерді тұрақтандыруға көмектеседі.
Теңге бағамына қысым жасайтын сыртқы факторлардың негізгісі - федералдық резервтік жүйенің монетарлық саясатының қатаңдығы болып табылады, бұл капиталдың кері кетіп, ұлттық валютаның әлсіреуіне әкеліп соғады. Ұлттық Банктің алдын-ала бағалауы бойынша, 2018 жылдың алғашқы жарты жылында қоржындық инвестициялардың кері ағымы $2 млрд. болған, бұдан бір жыл бұрын керісінше, таза кіріс ағым байқалған.
Қазіргі кездегі қысқа мерзімді толқулар Ресей айналасындағы геосаяси жағдайдың ықпалы және дамушы нарықтардағы құбылмалылықтың артуы есебінен қалыптасуда.
«Бағам динамикасына маусымдылық факторы да ықпал етуі мүмкін. Еркін бағамға өту жақында ғана қалыптасқанымен, жыл аясында қалыптасатын циклдыққа да мән берген жөн. Мәселен, желтоқсанның аяғынан бастап мамырға дейін теңге бағамы көтерілуге бейім, ал, жылдың екінші жартысында оның құнсыздану трендін байқаймыз. Сондықтан, белгілі бір деңгейде, теңгенің әлсіреуі біз күткендегідей болды дей аламыз.
– Теңгеге қатысты жыл аяғына дейінгі болжам қандай? Өткен жылы желтоқсан-қаңтарда бағам тамыздағы 340-тың орнына 320-322-ге дейін нығайды. Мұндай аналогиялық жағдай биыл да қайталануы мүмкін бе? Теңге қаншалықты күшейуі мүмкін?
– Біздің бағалауымызша, ағымдағы жылдың аяғына дейін ауыстыру бағамы доллар үшін 350-380 теңге аралығында болады. Тұрақты экономикалық өсім, экспорттық түсім көлемінің артуы, Ұлттық Банктің теңгерімді әрі дәйекті қаржы-несиелік саясаты теңге бағамы динамикасына сыртқы негативті факторлардың әсеріне тосқауыл болатыны сөзсіз.
– Сіздің ойыңызша, инфляцияны таргеттеу саясаты қаншалықты тиімді болмақ? Егер үйлестіруші бұрынғыдай теңге бағамын ұстап отырған жағдайда ендігі жерде бағам қанша болар еді?
– Инфляцияны таргеттеу саясаты экономикадағы инфляциялық болжамдарды бақылауға алуға мүмкіндік береді. Инфляцияның тұрақты динамикасы инвестициялық жобаларды жүзеге асыруда нақтылықты арттырады,ал,бұл өз кезегінде экономикалық өсімді тұрақтандырып, халықтың тұрмыс жағдайын көтереді. Сыртқыэкономикалық көріністің нашарлауы жағдайында нақтыланған валюталық бағам жүйесінде Қазақстанның Ұлттық банкі халықаралық резервтерді жұмсай отырып, теңгенің айырбас бағамын қолдап отыруына тура келді. Ұлттық банктің мәліметтеріне сүйенсек,2014-2015 жылдары интервенцияға тиісінше $22 млрд және $17,7 млрд жұмсалған екен. Жинақталған дисбаланс айырбас бағамын түзеуді талап етті. Инфляциялық таргеттеуге көшкеннен кейін, Ұлттық банк бірінші кезекте инфляциялық болжамдарды тұрақтандыра алды және инфляция динамикасын бақылауға ала алды. Бұған жүргізіліп отырған саясаттың мөлдірлігінің артуы да әсер етті, соның нәтижесінде қаржы нарығына қатысушылар арасында нақтылық қалыптасты және тұрғындар тарапынан оларға сенімнің артуына негіз жасалды.
– Тамыз айында АҚШ Ресейге қатысты жаңа санкцияларын жариялады. Сіздің пікіріңізше, бұл санкциялардың Қазақстанға ықпалы қаншалықты болмақ?
– АҚШ тарапынан Ресейге қатысты санкцияларды кеңейтудің соңғы кезеңі ресей рубльінің әлсіреуімен және теңгенің айырбас бағамының шектеулі өзгерісімен үндесті.Бұл ретте мұнайға деген жоғары баға мен ЕАЭҚ аясындағы қолайлы ішкі экономикалық жағдайларды жеңілдік факторлары ретінде қарастырған жөн.
– Сұхбатыңызға рахмет!
Қыркүйек, 2018
© 2024 "Интерфакс-Қазақстан" агенттігі
Пайдаланғанда сілтеме жасау міндетті
Айдарлар мұрағаты
